„Pod lupą” naukowców są cisy i bociany białe
W instytucie funkcjonują cztery katedry, które zajmują się różnymi gałęziami nauk biologicznych.
Biotechnologia to przyszłościowy kierunek łączący nauki przyrodnicze i nowoczesne technologie. Studenci zdobywają wiedzę z pogranicza biologii, chemii, genetyki i np. nanotechnologii. Poznają mechanizmy natury rządzące organizmami żywymi, aby je wykorzystywać w służbie człowiekowi. W katedrze wykonywane są też analizy chemiczne produktów spożywczych np. bada się związki fenolowe w naszych regionalnych miodach i winach.
Badania w Katedrze Botaniki i Ekologii dotyczą interakcji między roślinami a ich nieożywionym i ożywionym środowiskiem. Badane są np. zmiany rozwojowe drzew, szczególnie gatunków chronionych, np. cisu. Prace prowadzone są na terenie całej Europy Środkowej i Wschodniej. Badania interakcji owady - rośliny prowadzą np. do opracowania przyjaznych środowisku metod ograniczania liczebności owadów roślinożernych w uprawach.
Katedra Zoologii zajmuje się nauką o roztoczach, gadach i ssakach. Prowadzone są badania na podstawie zagadnień lokalnych oraz prace o znaczeniu ogólnobiologicznym. Katedra zajmuje się m.in. hibernacją nietoperzy w rezerwacie „Nietoperek”.
Katedra Ochrony Przyrody prowadzi badania nad bioróżnorodnością województwa lubuskiego, zajmuje się ochroną bioróżnorodności w różnych środowiskach - szczególnie dotyczy to środowisk miejskich, krajobrazu rolniczego i lasów. Jednym z projektów jest promowanie tworzenia tzw. „warkoczy”, konstrukcji z martwego drewna (chrust, liście) wspomagających ptaki, ssaki, płazy, gady, owady i pająki. Prowadzone są również badania i obserwacje m.in. na temat rozmieszczenia kleszczy w Zielonej Górze, czy bociana białego jako gatunku wskaźnikowego dla jakości środowiska w Lubuskiem. Wiele prac terenowych prowadzonych jest razem ze studentami. Pozwala to na opanowanie w praktyce zasad inwentaryzacji przyrodniczej i wyciągania wniosków dotyczących praktycznej ochrony przyrody.
Zainteresowania można rozwijać w ramach kół. Koło Naukowe Biologów UZ działa od 2002 roku. Studenci biorą udział w badaniach prowadzonych przez pracowników wydziału, m. in. kondycji piskląt bociana białego w zachodniej Polsce. Organizują warsztaty, szkolenia i wykłady. Biorą udział w „Nocy Biologów”- ogólnopolskiej akcji promującej nauki przyrodnicze. W ramach koła odbywają się wyjazdy terenowe, np. do Ogrodu Botanicznego w Berlinie, do rezerwatu „Nietoperek”, Leśnego Banku Genów w Kostrzycy.
W strukturze instytutu znajduje się też Ogród Botaniczny UZ oraz „Ptasi Azyl”. Ogród zajmuje powierzchnię 2,96 ha. Uprawianych jest w nim blisko 1500 gatunków i odmian roślin: drzew, krzewów, bylin i pnączy pochodzących z Europy, Azji i Ameryki Północnej. Jest prowadzony wspólnie z ZGM. To doskonałe miejsce do odbywania zajęć terenowych ze studentami. Z kolei „Ptasi Azyl” powstał we współpracy z RDOŚ w Gorzowie Wlkp. oraz z zielonogórskim urzędem miasta. Ośrodek od sześciu lat zajmuje się leczeniem i rehabilitacją dzikich zwierząt, głównie ptaków.
Pracownicy Instytutu Nauk Biologicznych